CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
Hà Nội, ngày 28 tháng 03 năm 2016
THƯ YÊU CẦU
(v/v Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội chấm dứt ngăn cản người dân dự các phiên tòa công khai và đề nghị Chánh án tiếp công dân)
Kính gửi: Chánh án Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội
Đồng kính gửi: Ủy ban tư pháp Quốc Hội (để theo dõi giám sát)
Chúng tôi – những người ký tên dưới đây xin gửi tới Ông Chánh án lời chào trân trọng và trình bày như sau:
Trong những năm gần đây, nhiều phiên tòa xét xử công khai tại Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội (“TAND HN”) nhưng nhiều người dân không thể vào tham dự phiên tòa. Tình trạng này đã được Báo Tuổi trẻ Online đăng bài Tòa xử công khai nhưng....kín ngày 17/01/2013. Nhiều luật sư đã phản ánh với Tòa án về việc này. Mới đây ngày 21/3/2016, luật sư Trần Vũ Hải và một số luật sư khác đã đề nghị gặp ông Chánh án để phản ánh sự việc, bà Nga – Chánh văn phòng TAND HN đã tiếp luật sư Hải, đã ghi nhận đề nghị của luật sư Hải, báo cáo Chánh án để thu xếp thời gian tiếp luật sư Hải và các luật sư khác. Sau đó, chúng tôi đã liên lạc nhiều lần qua điện thoại 04. 38243016 (trên danh bạ trang web của Tòa án nhân dân Tối cao) và số 04 3825 5910 (theo hướng dẫn của google) nhưng các số này đều không hoạt động hoặc không ai nghe máy. Đến nay, chúng tôi cũng chưa nhận được hồi âm bằng văn bản cũng như qua điện thoại (bà Nga có ghi lại số điện thoại di động của luật sư Hải). Chúng tôi rất ngạc nhiên về cách làm việc của TAND HN.
Mặc dù vậy, chúng tôi căn cứ vào Luật Tiếp công dân và Hiến pháp 2013, tiếp tục yêu cầu ông Chánh án phải tiếp chúng tôi để làm rõ việc TAND HN có vi phạm Hiến pháp, Luật Tổ chức Tòa án nhân dân và các Luật tố tụng hiện hành, khi ngăn cản người dân tham dự những phiên tòa tại TAND HN.
Theo giải thích của những bảo vệ TAND HN, lãnh đạo TAND HN chỉ cho phép những người dân có giấy mời, giấy triệu tập mới được tham dự phiên tòa. Trong khi Hiến pháp và các luật đều khẳng định Tòa án xét xử công khai, mọi người đều có quyền tham dự phiên tòa, trừ một số rất ít ngoại lệ.
Khoản 3 Điều 103 Hiến pháp 2013 và Điều 11 Khoản 2 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2014 quy định: “Tòa án nhân dân xét xử công khai. Trong trường hợp đặc biệt cần giữ bí mật nhà nước, thuần phong, mỹ tục của dân tộc, bảo vệ người chưa thành niên hoặc giữ bí mật đời tư theo yêu cầu chính đáng của đương sự, Tòa án nhân dân có thể xét xử kín”
Điều 18 Bộ luật Tố tụng Hình sự, Điều 15 Bộ luật Tố tụng dân sự, Điều 17 Luật Tố tụng Hành Chính (đang có hiệu lực) đều quy định Việc xét xử của Toà án được tiến hành công khai, mọi người đều có quyền tham dự, trừ trường hợp do các Bộ luật này quy định.
Như vậy, việc TAND HN ngăn chặn người dân (không có giấy mời hoặc giấy triệu tập của Tòa) vào tham dự các phiên tòa là trái Hiến pháp và các quy định pháp luật trên.
Thực tế chúng tôi nhận thấy ở các địa phương khác, người dân không có giấy mời, giấy triệu tập của Tòa vẫn được tham dự phiên tòa, không bị ngăn cản như TAND HN.
Chúng tôi lưu ý, việc xét xử công khai theo đúng quy định của Hiến pháp và các Luật trên rất quan trọng, là một hình thức phổ biến pháp luật đến người dân để họ nhận thức, hiểu biết thêm về pháp luật, tránh những hành vi phạm tội hoặc những vi phạm không đáng có. Nhu cầu người dân vì nhiều lý do khác nhau muốn chứng kiến hoạt động xét xử của Tòa án là có thật, dù họ không có giấy mời hay giấy triệu tập của Tòa án. Ngoài ra, những sinh viên luật, cử nhân luật trẻ cần được tham dự các phiên tòa để có thêm tư liệu, thực tế phục vụ quá trình học tập, nâng cao chuyên môn nghề nghiệp.
Khoản 1 Điều 2 Luật Tổ chức Tòa án 2014 quy định “Bằng hoạt động của mình, Tòa án góp phần giáo dục công dân trung thành với Tổ quốc, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, tôn trọng những quy tắc của cuộc sống xã hội, ý thức đấu tranh phòng, chống tội phạm, các vi phạm pháp luật khác”
Như vậy, chính quy định trên của Luật Tổ chức Tòa án khuyến khích người dân tham dự các phiên tòa xét xử công khai.
Vì vậy, chúng tôi yêu cầu TAND HN chấm dứt ngay ngăn cản người dân dự các phiên tòa công khai
Chúng tôi được nghe nói rằng cách đây khoảng 10 năm có một sự cố về an ninh tại TAND HN, do đó TAND HN muốn kiểm soát chặt chẽ việc ra vào của những người tham dự phiên tòa, để đảm bảo an ninh cho Tòa án và nhân viên của Tòa án. Tuy nhiên, mọi biện pháp đảm bảo an ninh phải đúng Hiến pháp và luật, không thể tùy tiện ngăn cản người dân thực hiện quyền của mình theo Hiến pháp và luật, xâm phạm đến nguyên tắc xét xử công khai.
Chúng tôi đề xuất như sau (riêng đối với TAND HN, nếu cần biện pháp đảm bảo an ninh):
1. Mọi người ra vào Tòa án đều phải xuất trình giấy tờ tùy thân và được phát thẻ đánh số để ra vào Tòa.
2. Có máy quét an ninh để phục vụ kiểm tra những người ra vào Tòa án.
3. Tòa án có thể thông báo do sức chứa có hạn nên chỉ có khoảng 500 người (ngoài cán bộ nhân viên của Tòa án) được vào khu vực Tòa án, nên khi có quá 400 người trong Tòa, Tòa sẽ hạn chế người vào trong và ưu tiên người có giấy mời, giấy triệu tập vào Tòa án.
4. Trong trường hợp có vụ án được đông đảo người dân quan tâm, muốn tham dự, Tòa án nên tạo điều kiện bằng những cách như: (i) có truyền hình trực tiếp và thu xếp họ ngồi tại các phòng khác; (ii) bắc loa để mọi người có thể theo dõi phiên tòa từ sân của Tòa hoặc đứng ngoài Tòa án (như trước đây đã từng làm).
Ngoài ra chúng tôi góp ý thêm:
5. TAND HN cần vận hành trang web của mình, không để sơ sài như hiện nay, cung cấp thông tin về xét xử đầy đủ cho mọi người, trong đó có chúng tôi – các luật sư. Qua tìm hiểu trang web các Tòa án địa phương, trang web của TAND HN có ít nội dung nhất.
6. Trong sân của TAND HN có nhiều xe ô tô của cán bộ nhân viên Tòa án, chiếm không gian của Tòa án, là nơi công cộng của giới luật (trong đó có các luật sư) và dân chúng lui tới, ảnh hưởng đến mỹ quan của Tòa án, nơi lẽ ra phải trang nghiêm và thoáng. Việc nhân dân đi vào Tòa án nhân dân “của mình” phải qua ngách cổng phụ là điều không nên, phản cảm. Để tôn trọng người dân, họ phải được đi vào Tòa bằng lối cổng chính.
Căn cứ Khoản 1 Điều 17 và các Khoản 2, 3, 4 Điều 18 Luật Tiếp công dân, chúng tôi đề nghị Ông Chánh án TAND HN bố trí sớm nhất một buổi tiếp công dân – là những luật sư ký tên dưới đây, để nghe phản ánh và giải quyết những nội dung chúng tôi yêu cầu, đề xuất hoặc góp ý đã nêu trên, và sẽ được tiếp tục nêu trong buổi tiếp công dân này.
(Địa chỉ liên hệ của các luật sư ký tên: Luật sư Trần Vũ Hải – 28 phố Nam Đồng – quận Đống Đa – thành phố Hà Nội; số điện thoại: 0903.41...)
Trân trọng.
Ký tên
