Nhiều tháng 7 đã
đến và đi trên đất nước ta. Nhưng tháng 7.2014 này có lẽ đặc biệt hơn tất cả,
ít nhất là trong 30 năm qua. Đặc biệt là vì đã 30 lần tháng 7 rồi cuộc chiến
khốc liệt diễn ra ở biên giới phía bắc nước ta từ 1984-1988 mới được công khai
nhắc tới đậm đặc như thế trên các trang báo ra hàng ngày, trên truyền hình và
phát thanh quốc gia.
Bia tưởng niệm vụ quân Trung Quốc giết 43 thường dân
Việt Nam năm 1979. Ảnh: Lê Quang Nhật
Từ trước đến giờ rất nhiều người tưởng rằng cuộc chiến
tranh chống trả quân Trung Quốc xâm lược ở biên giới phía bắc nước ta chỉ diễn
ra từ ngày 17.2.1979 đến ngày 18.3.1979, như sự mô tả vắn tắt trong sách giáo
khoa lịch sử lớp 12.
Sự thật hoá ra hào hùng hơn rất nhiều mà cũng bi
thương hơn rất nhiều. Hồ sơ quân sự được mở ra trên các trang thông tin chính
thức tại Việt Nam tháng 7.2014 cho thấy, đầu năm 1984, Trung Quốc tập trung 4
sư đoàn bộ binh và 1 sư đoàn pháo binh của Đại quân khu Côn Minh áp sát hướng
Vị Xuyên-Yên Minh của tỉnh Hà Giang. Trong suốt tháng 4.1984, Trung Quốc tiến
hành một đợt bắn phá lớn trên toàn tuyến sáu tỉnh biên giới phía bắc nước ta
với trên 28.000 viên đạn pháo. Thị xã Hà Giang nằm sâu trong nội địa Việt Nam
18km cũng bị bắn phá. Trong suốt 5 năm tiếp theo, Trung Quốc lần lượt huy động
17 sư đoàn bộ binh và 5 sư đoàn, lữ đoàn pháo binh tràn sang đánh chiếm và bắn
phá các vùng đất biên giới phía bắc của Việt Nam, ác liệt nhất là những trận
đánh ở huyện Vị Xuyên tỉnh Hà Giang, dọc theo cả hai phía đông và tây sông Lô,
ở phía bắc suối Thanh Thuỷ. Số đạn pháo mà Trung Quốc đã bắn vào lãnh thổ phía
bắc Việt Nam trong hơn năm năm liền (nhiều nhất ở Vị Xuyên - Yên Minh thuộc Hà
Giang ngày nay) là hơn 1,8 triệu quả pháo cối, ngày cao điểm nhất là hơn 60.000
quả! Trong điều kiện địa hình Hà Giang hiểm trở, tiếp tế hậu cần vô cùng khó
khăn và tương quan lực lượng chênh lệch, gần 1.200 cán bộ, chiến sĩ của sư đoàn
356 đã hy sinh để góp phần đánh đuổi quân Trung Quốc xâm lược.
Cảm nhận được niềm xúc động của nhiều bạn trẻ khi đón
đọc từng dòng thông tin về sự hy sinh to lớn của các chiến sĩ trên mặt trận
biên giới phía bắc cách đây 30 năm mà bây giờ họ mới biết, càng thêm tin rằng
nói sự thật là cách để lớp trẻ ghi nhớ: không ai, không điều gì có thể được
lãng quên trong hành trình Việt Nam đấu tranh dựng xây và gìn giữ giang sơn bờ
cõi.
Nói đến sự ác liệt và những mất mát đau thương trong
những năm khói lửa chống Trung Quốc 1984 - 1988 ấy, người Việt Nam, kể cả những
người trẻ đều có thể chia sẻ với mức độ khác nhau. Nhưng điều mà nhiều người,
người trẻ, không thể hiểu được là vì sao sự thật về những năm tháng hào hùng và
bi thương ấy của đất nước lại có thể được “cất kỹ” trong một thời gian dài đến
thế.
Sự “cất kỹ” ấy đã dẫn tới những điều đáng tiếc. Trước
hết, đã khiến nhận thức và tình cảm của người trẻ có thể lệch lạc trong quá
trình trưởng thành. Thật thiếu công bằng khi vì không có thông tin mà nhiều
người con quả cảm đã hy sinh vì bảo vệ từng tấc đất biên cương của Tổ quốc bị
lãng quên thay vì được nhắc nhở, tôn vinh xứng đáng. Thật nguy hiểm khi vì
thiếu thông tin (hoặc thông tin bị che giấu) mà nhận thức về bạn-thù, thiện-ác,
tốt-xấu bị lẫn lộn, thậm chí đảo lộn. Kẻ xâm lược thì phải được gọi đúng tên và
phải bị đánh đuổi như quân và dân ta đã làm với quân Trung Quốc 30 năm trước ở
biên giới phía bắc. Bành trướng, bá quyền bất chấp quyền và lợi ích của người
khác là phi nghĩa, như nhân dân ta và bè bạn trên thế giới đã khẳng định đối
với hành động của Trung Quốc trên biển Đông hôm nay. Không ai muốn có kẻ thù.
Nhưng cũng không ai muốn bị sự giả trá đánh lận thù thành bạn. Vấn đề quan trọng nhất là chính
sách đối nội cũng như đối ngoại của mỗi quốc gia phải như thế nào để tạo dựng
được lòng tin trước hết đối với các công dân và sau đó với các nước láng giềng
và cộng đồng quốc tế.
Trong các chính sách ấy, rất cần có việc nói sự thật
về lịch sử đất nước với người trẻ. Nói sự thật lịch sử của đất nước là để người
trẻ được trang bị đầy đủ nhận thức về cách ứng xử với các mối quan hệ lớn vượt
ra ngoài khuôn khổ gia đình, bè bạn. Nói sự thật để người trẻ có thể hiểu các
nước chỉ có thể làm bạn với nhau trên cơ sở hoà bình, trung thực, tôn trọng lợi
ích và chủ quyền của nhau. Nói sự thực để lớp trẻ hiểu rằng luật pháp quốc tế
cho phép mỗi quốc gia có quyền liên minh với một hoặc nhiều nước để phòng vệ
trước âm mưu thôn tính của nước khác. Nói sự thật để lớp trẻ hiểu rằng quốc gia
phải mạnh và chỉ có thể mạnh trên cơ sở nỗ lực của chính mỗi công dân trong
phận sự học hành, làm việc, ban hành quốc sách và bảo vệ bờ cõi. Cảm nhận được
niềm xúc động của nhiều bạn trẻ khi đón đọc từng dòng thông tin về sự hy sinh
to lớn của các chiến sĩ trên mặt trận biên giới phía bắc cách đây 30 năm mà bây
giờ họ mới biết, càng thêm tin rằng nói sự thật là cách để lớp trẻ ghi nhớ:
không ai, không điều gì có thể được lãng quên trong hành trình Việt Nam đấu
tranh dựng xây và gìn giữ giang sơn bờ cõi.
Người Đô Thị
